Geen roze wolk maar een donkere wolk?!
Die roze wolk, heerlijk als je er op zit. En zit je daar nu op? Geniet er met volle teugen van! Maar wat als dat niet zo is? Je niet die blije happydepeppy zwangere bent of kersverse mama. Doordat je veel lichamelijke klachten hebt en/of mentaal niet goed in je vel zit kan je een depressie tijdens de zwangerschap ervaren, ook wel prenatale depressie genoemd.
Allereerst weet dat je niet alleen bent! Bij lange na niet. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 20% van de vrouwen psychische klachten ontwikkelt tijdens hun zwangerschap (prenatale depressie). Slechts een fractie daarvan zoekt hulp. 5-10% van de vrouwen heeft last van angst voor de bevalling. 10-20% ervaart de bevalling als traumatisch, waarvan 3% een PTSS ontwikkelt. 12% van de zwangere vrouwen heeft of ontwikkelt een depressie tijdens de zwangerschap of post-partum (trimbos 2019).
Mijn verhaal
Ik heb het zelf tijdens mijn eerste zwangerschap ervaren hoe donker de wolk kan zijn. Dolgraag wilden we een kindje. Na maanden negatieve zwangerschapstests en een miskraam was er dan eindelijk eentje positief en bleef ook zitten. Ik vond het zo spannend en al vrij snel werd ik ontzettend vermoeid. Zo moe dat ik niet meer mijn bed uit kon. Ik kreeg hele negatieve gedachtes en angsten. Wil ik dit eigenlijk wel? Maar ook, ga ik dit kindje nu weer verliezen? Mijn lijf veranderde heel snel en ik kon er niet naar kijken. Ik walgde er zelfs van terwijl ik altijd heel trots was op mijn lichaam en zwangere lichamen prachtig vond. Totaal onrealistische gedachtes en ook tegenpolen van elkaar soms en ik gleed er steeds dieper in weg. Ik schaamde me ontzettend. Hoe kon mij dit nou gebeuren? Ik herkende mezelf niet meer. Ook mijn omgeving vond het lastig, ze probeerde het te begrijpen maar konden dit eigenlijk niet. Het bleek een prenatale depressie te zijn die ik had. Nog nooit van gehoord, ook al had ik psychologie gestudeerd.
Licht in de tunnel
Na een aantal weken had ik dan eindelijk hulp voor mijn prenatale depressie. En met de komst van hulp en het aanbreken van het tweede trimester kon ik weer een beetje licht in de tunnel ervaren. Uiteindelijk begon ik het zelfs leuk te vinden in het 3e trimester. En ik ben echt niet de enige die dit ervaart. Nee zeker niet. Ik zie veel dames in mijn cursussen en in mijn praktijk die de roze wolk niet of nauwelijks ervaren. En ook vooral heel veel schaamte dat ze niet op die roze wolk zitten zowel tijdens als na de zwangerschap.
Dus als je merkt dat de wolk steeds donkerder wordt en/of je je hier dagelijks mee te maken hebt dan kan het ook zijn dat je een prenatale of postnatale depressie hebt. Heb je hier een vermoeden van neem dan echt contact op met je huisarts of verloskundige die kunnen je verder helpen.
Hoe komt een prenatale depressie?
Depressie tijdens de zwangerschap kan door van alles komen. Het is vaak een cocktail van dingen waardoor je minder goed in je vel gaat zitten. Maar wat hoogst waarschijnlijk een grote rol speelt bij de meeste is toch wel de rol die de hormonen spelen. Al die stofjes in je lichaam veranderen tijdens je zwangerschap & na je bevalling en toevallig sturen die stofjes je brein aan. En je brein die reageert daar weer op door je gedachtes en emoties te sturen en last but not least je lichamelijke veranderingen. Eigenlijk is het dus niet zo gek dat je je anders gaat voelen tijdens de zwangerschap. Of eigenlijk heel logisch en ook nodig! Hoe jij op al die hormonen reageert ligt weer aan hoe jij in je vel zit lichamelijk en mentaal. Hoe voel je je bij het zwanger worden en het aanstaande moederschap? Hoe gaat het op je werk en in je relatie? Hoe ga je met stress om? Hoe was je bevalling & kraamtijd? En ook al loopt alles op rolletjes dan nog kan het zijn dat je niet op die roze wolk zit. Hormonen & bepaalde psychische kwetsbaarheden zijn namelijk voor een groot deel ook nog een mysterie.
Wat kan helpen?
Erkennen & herkennen
Het erkennen & herkennen van het niet op de roze wolk zitten is al een eerste stap. Het is toch een taboe en komt veel schaamte bij kijken. Dit moet toch de gelukkigste tijd van je leven zijn? Je bent een mensje aan het maken.
Zoek hulp voor prenatale depressie
Als je huisarts of een hulpverlener nog een stap te ver voelt ga dan eerst met je partner, familie en vrienden praten. Je zult zien dat er vast iemand is die ook niet op een roze wolk heeft gezeten. Herkenning van anderen is vaak heel fijn. Merk je dat dit niet genoeg is dan is hulp zoeken toch echt aan te raden. Je verloskundige of huisarts kunnen je vaak verder helpen of ga zelf op zoek naar hulp in de buurt voor zwangere en jonge moeders. Je mag mij ook altijd een berichtje sturen.
Goed voor jezelf zorgen
Het is een open deur, maar wel echt waar. Door de depressie tijdens de zwangerschap zal je je makkelijk terugtrekken van de wereld om je heen. Logisch want je wil minder prikkels, minder sociale contacten en minder stress vooral. Het gevaar is alleen dat je nog dieper wegzakt. Elke dag een half uur naar buiten is echt een must (wandelen of fietsen). Naast gezond eten & drinken, liefst 3 keer warm zodat het minder energie kost. En ontspannen… dat blijft en is echt de beste tip. Ontspanning heelt lichaam en geest. Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Een warm bad, ademhalingsoefeningen en (zwangerschaps) meditaties kunnen laagdrempelig ontspanning bieden.
Accepteren & Wees lief voor jezelf
Vergeef het jezelf. Er is zoveel schaamte. En ik begrijp het want ik had dat ook. Het beste wat je kan doen is er aan toe te geven en niet langer te vechten. En dat kost tijd. Het wordt ook wel met een mooi woord compassie genoemd. Het is gewoon echt balen en jij kan hier weinig aan doen.
Wil je met iemand praten en meer weten wat voor hulp je kan krijgen dan kan je altijd contact met me opnemen. Ik begeleid zwangere vrouwen en moeders die net een kindje hebben gekregen die wat hulp kunnen gebruiken. Soms is één coachingsgesprek over prenatale depressie al voldoende of andere vrouwen zie ik voor een langere periode.